فول فایل

چكيده: سد دز با ارتفاع ٢٠٣/٥ متر بلندترين سد كشور است كه از سال ١٣٤٢ به بهرهبرداري رسيده و منافع بسيار زيـادي بخاطر تأمين آب مورد نياز ١٢٥ هزار هكتار اراضي پائين دست، توليد برق و كنترل سيلاب در سطح منطقه و كشور به همراه داشته است. براساس نتايج هيدروگرافي و آمار دبي و رسوب ايستگاه بالادست مخزن سد دز هر سال بين ١٥ تـا ٢٠ ميليـون متر مكعب رسوب وارد درياچه سد شده كه اين رسوبات باراندمان تله اندازي نزديك به ١٠٠ درصد انباشت ميگـردد. بـا توجه به عدم انجام عمليات آبخيزداري در سطح حوزه، سد دز حداقل مواجه با ١٠٠ سال پيري زودرس ميباشد . در اين مقاله به معرفي روشهاي مختلف كنترل رسوب و مزايا و معايب هر يك از آنها پرداخته شده و با توجـه بـه محدوديتهاي بهرهبرداري و اجرايي، كارائي هر يك از اين روشها براي سد دز بررسي شده است . سـپس بـا پيشـنهاد يـك روش كاملاً ابداعي براي هدايت جريانهاي غليظ(چگال) به سمت سرريزهاي دريچه دار سد به طراحـي اوليـه و ارزيـابي مسايل هيدروليكي و اجرايي آن پرداخته شده است . براي اين منظور از يك شافت قائم مستغرق كه بين لايه هـاي فوقـاني مخزن ورودي سرريز حايل شده و امكان تخليه را فقط از لايه هاي تحتاني حاوي جريان غلـيظ فـراهم مـي كنـد، اسـتفاده ميشود . با اين روش پيشبيني ميشود راندمان تله اندازي مخزن به حدود ٦٤ درصد رسيده و منافع زيادي بخاطر افزايش عمر مفيد سد حاصل گردد . كليد واژهها: جريانهاي غليظ، ، سددز، سرريز، رسوبگذاري، رسوبشويي