فول فایل

پيشگفتار مردمان روزگاران گذشته كه عدد را نمي شناختند و با عدد نويسي سروكار نداشتند ، چگونه مي توانستند چيزها را بشمارند ؟ چقدر طول مي كشيد تا چوپاني براي شمردن هر يك از گوسفندهاي گله اش يك نشانه به كار ببرد؟ شمردن و عدد نويسي چگونه پديد آمد ؟ چگونه سونياي هندي و يا صفر عربي به رقمهاي عدد نويسي راه يافت و سبب پيشرفتهاي بزرگ در علم و صنعت و بازرگاني نوين شد؟ چه شد كه امروز بي آنكه بينديشيم ، از يكانها، دهگانها ، و صدگانها ،.... استفاده مي كنيم و عددها را هر قدر هم كه بزرگ باشند به آساني مي نويسيم و مي خوانيم ؟ امروز عدد زبان علم و زندگي است بدون استفاده از عدد هيچ پيشرفتي در زمينه هاي علمي و صنعتي و اجتماعي و حتي داد و ستد و گردش زندگاني روزانه آدمي امكانپذير نيست. آيزاك آسيموف دانشمند آمريكايي درباره انديشه ها و تلاشهايي كه از ديرباز براي شمردن و عددنويسي و حساب كردن به كار رفته به پژوهش پرداخته است و از تاريخ پيشرفتهاي آدمي با تكيه بر رگه هاي علمي اين تلاش چندين هزار ساله كه به عدد نويسي و پديد آمدن رياضيات نوين انجاميد به زباني ساده و گيرا سخن مي گويد . اين متن ترجمه و بازپرداختي است از آنچه آسيموف در اين زمينه براي نوجوانان نوشته است چون كتاب بيشتر براي خواندگان انگليسي زبان نوشته شده است ناگزير بعضي از نكته هاي آن كنار گذاشته شد و بسياري نكته ها بر آن افزوده شد تا براي نوجوانان زبان ايراني سودمند تر و آموزنده تر باشد. شمردن هزاران سال پيش وقتي كه مردمان از يكديگر مي پرسيدند «چند تا ؟» يا «چقدر ؟» پاسخ دادن به اين پرسشها برايمان آسان نبود . نياز به عدد داشتند تا بتوانند پاسخي درست به اين گونه پرسشها بدهند . فرض مي كنيم كه مردمان آن روزگار مي خواستند بدانند چندتا گوسفند دارند تا اطمينان پيدا كنند كه هيچ يك از گوسفندهايشان گم نشده است فرض مي كنيم كه مردمان آن روزگار مي خواستند بدانند از زماني كه اتفاقي برايشان افتاده است چند روز گذشته است فرض مي كنيم كه مردمان آن روزگار مي خواستند بدانند چند نفر بيگانه وارد قبيله شان شده اند . مردمان آن روزگار مي توانستند براي پاسخ دادن به اين گونه پرسشها به چيزي كه در دسترس داشتند اشاره كنند يا از آن نام ببرند اگر كسي از ديگري مي پرسيد « از آخرين باري كه قبيله ما خرسي را كشت چند روز مي گذرد ؟» امكان داشت به او چنين پاسخ داده شود : « روزي و روز ديگر و روز ديگر و روزگير و روز ديگر .» چنين پاسخي گذشته از اينكه تا اندازه اي ناشيانه به نظر مي آيد به آساني ممكن است آدمي را گمراه كند و شنونده پاسخ درست را نيابد . مردمان آن روزگار مي توانستند براي پاسخ دادن به اين گونه پرسشها چيزي را با چيز ديگري بسنجند و پاسخي بهتر و روشنتر بدهند . مي توانستند نگاهي به مجموعه درختهايي كه در همان نزديكي كنار رودخانه ديگر و درخت ديگر و درخت ديگر .مردمان آن روزگار با استفاده از چنين سنجشي مي توانستند به پرسشي كه از آنها شده بود چنين پاسخ بدهند: « به آن درختها نگاه كن ، از آخرين باري كه قبيله ما خرسي را كشت روزهايي برابر با درختهايي كه در آنجا ديده مي شود مي گذرد .» پاسخ درست چنان پرسشي همين بود هر كسي با نگاه كردن به آن درختها مي توانست بفهمد كه چند روز گذشته است ولي آيا همواره بخت ياري مي كرد تاكسي كه از او چنين پرسشهايي شده است بتواند يكجا و به همان اندازه كه نياز دارد درخت ،گل ، تخته سنگ ويا ستاره و مانند آنها بيابد وبه پرسشي كه از او شده است مجموعه دلخواه دسترسي داشته باشد تا به آنها اشاره كند و بگويد : « آنقدر » و يا « اينقدر » ؟