فول فایل

بارزترین ویژگی نگرش دینی باستان که در آثار هنری آن نیز منعکس است جهان بینی انسان گرایانه است. هنگامیکه در ادیان یونان باستان دقیق می شویم درمی یابیم که مردمی که تمدن یونان را تشکیل می داده اند در دولت شهرهای مستقلی می زیستند که دارای نظام دینی منسجم و یکپارچه ای نبود. به عبارت دیگر دین مشخّص و تعریف شده ای با شریعت منسجم و آداب و آیینهای خاص در میان یونانیان وجود نداشته است. کتاب مقدسی در میان نبوده که رابطۀ جهان ماده را با عالم ماوراء طبیعت برقرار کند. در عوض افسانه هایی در مورد موجودات آسمانی در میان مردم رواج داشته که مادرها و مادربزرگها به صورت داستانهای جذاب و پرنشیب و فراز برای فرزندان و فرزندزادگان خود تعریف می کردند. این افسانه ها طبیعتاً در جوامع مختلف یونانی با ذوق و سلیقه داستانسرا اسطوره ای نشیبهای متفاوتی می یافت اما شخصیتهای اصلی داستانها، که همان خدایان و قهرمانان اسطوره ای بودند همواره ثابت می ماندند. شاید بتوان شخصیتهای مثبت و منفی افسانه های یونان را با رستم و دیو سفید و دیگر شخصیتهای شاهنامه قیاس نمود. این داستانها رفته رفته بافت ذهنی اهالی آن منطقه را نسبت به کیفیّت ماوراء طبیعت تشکیل دادند. موضوع این داستانها در ارتباط با نیروهای الهی بود و نیایش خداوند نیز به عنوان یک پدیدۀ فطری بشری زمینه را برای تدوین متونی با موضوعات خدایی فراهم کرده بود. نبودن یک کتاب آسمانی و شریعت مدوّن نیز تأکید مضاعفی بر این نیاز بود. انجام این وظیفۀ مهم را شعراء و هنرمندان به عهده داشتند و در نتیجۀ این کوششها متون ادبی و دیوانهای شعری اسطوره ای – حماسی ارزنده ای به ظهور رسید. این متون پیکرۀ اصلی دین متکوب یونان باستان را تشکیل می دهند. اگر به خاطر این متون رزمی، بزمی و عاضقانه نمی بود اساساً تصور یک سنت مذهبی واحد برای یونان ممکن نبود. در این میان هومر (Homer) و هسیود (Hesiod) نقشی تعیین کننده داشتند. تعاریف و توصیفات ایشان از خدایان و عالم ماورای ماده به عنوان مرجعی برای دیگر منفکرین و ادبای یونانی مورد توجه قرار گرفت. می بینیم که واژۀ «دین» در فرهنگ یونان مفهومی متفاوت با برداشت رایج از این واژه دارد.