فول فایل

مقدمه شخصيت هر فرد ، اصلي ترين بعد ساختار روانشناختي اوست؛ كه به شكل گيري سبك زندگي وي كمك مي كند. در دهه هاي اخير، عده اي با طرح صفاتی براي شخصيت و استفاده از روش هاي آماري پيچيده نظير تحليل عوامل، توانسته اند جايگاه مناسبي در بين متخصصان براي خود باز كنند. تصور بر اين است که شخصيت به دو شيوه مي تواند سلامت رواني را تحت تأثير قرار دهد؛ به صورت غيرمستقيم، از طريق تأثير بر سلامت عيني افراد، مثلاً از طريق تأثير ويژگي هاي شخصيتي بر نوع پاسخ هاي فيزيولوژيكي افراد به تنيدگی، همچنین ويژگي هاي شخصيتي بر ارزيابي هاي افراد از وضعيت سلامت عيني آنها تأثير بسزايی مي گذارد(گروسی فرشی،1380). الگوي پنج عاملي مي تواند زباني مشترك برای روانشناسان پيرو سنت هاي متفاوت، چارچوبي طبيعي براي نظم دادن به پژوهش ها و راهنمايي براي سنجش جامع افراد فراهم كند. با وجود اين، حتي پرشورترين طرفداران الگوي پنج عاملي ادعا نمي كنند كه اين الگو حرف نهايي در توصيف شخصيت انسان است و هنوز در مورد بهترين تفسير از عوامل اصلي بحث وجود دارد .هم چنين بايد ميان ويژگي هاي فرعي معرف عوامل اصلي تمايز قايل شد و حتي ممكن است ابعاد اصلي ديگري و جود داشته باشد كه هنوز نظر پژوهشگران را به خود جلب نكرده اند(جوشن لو و همکاران،1389). معرفی آزمون از میان کوشش هایی که برای نمایش ساختار عاملی آزمون پنج عامل عمده در قالب یک پرسشنامه شخصیتی صورت گرفته است، مشهورترین آزمونی که گسترده ترین پژوهش ها را به خود اختصاص داده است، شخصیت سنج NEO است که راهنمای آن اولین بار در سال 1985 منتشر شد و در حال حاضر شکل تجدید نظر شده آن، یعنی NEO PI-R از سال 1992 در دست است. ساخت این آزمون در دهه 1970 با شناسایی ابعاد روان آزرده گرایی2، برونگرایی3 و گشودگی 4 آغاز گردید. آزمودنی هایی که در ساخت سه مقیاس اول مورد توجه قرار گرفتند، 2000 نظامی مذکر را شامل می شد؛ گروه های اضافی دیگری که بعدا مورد بررسی قرار گرفتند، سوداری های متعلق به آزمودنی های آغازین را برطرف نمودند. تعداد کثیری از ماده ها در آغاز بر اساس صفت زیربنایی فرضی هر سازه تدوین شدند و علاوه بر تحلیل عاملی، گستره ای از روش های اصلاح و پالایش ماده ها به کار رفت(لانیون و گوداشتاین،1382). ساختار آزمون مك كری و كوستا2 اولين پرسشنامه را با 181 آيتم درسال 1985تهيه كردند و نسخه تجديدنظر شده آن نيز در سال 1992 منتشر شد كه شامل 240 عبارت بود و5 عامل عمده را ارائه مي كند که هر عامل شامل 6 بعد است. تست NEO مقیاس های تجربه شده ای برای اندازه گیری صفات N (روان آزرده گرایی) ، E (برون گرایی) و O (گشودگی نسبت به تجربه) داشت اما برای دو عامل دیگر یعنی A (موافق بودن3) و C (با وجدان بودن4) مقیاس های کلی داشت. در سال 1989 چند سوال اضافه به استفاده کنندگان این تست پیشنهاد شد اما پرسشنامه بدون تغییر باقی ماند. تست NEO PI-R این نارسایی ها را با اضافه کردن مقیاس هایی برای صفات فرعی دو عامل A و C که قبلا فقط عوامل اصلی را ارزیابی می نمود و و صفات فرعی به طور ضمنی در آن عوامل بودند، برطرف می کند. علاوه بر آن 10 سوال دیگر نیز از N ،E وO تغییر یافت تا صفات آن عوامل وضوح بیشتری یابد(گروسی فرشی،1380). كوستا و مك كري معتقدند اين ابزار به دلايل متعددي در زمينه هاي مختلف علوم رفتاري مورد استفاده قرار گرفته و داراي جذابيت براي بالينگران است .اولاً اين پرسشنامه، سبك هاي هيجاني بين فردي و انگيزشي افراد را مورد ارزيابي قرار مي دهد كه اين سبک ها نيز در انواع مختلف اختلالات متفاوت است؛ ثانياً، تصوير جامعي از مراجعان و افراد در اختيار قرار مي دهد كه با ابزارهاي باليني ديگر قابل وصول نيست و ثالثاً اطلاعات مفيدي در اختيار متخصصان قرار مي دهد تا متناسب با آن، روش درماني را انتخاب نموده و پيامدهاي درماني خاصي را انتظار داشته باشند(چلبیانلو و گروسی،1389). یک نوآوری مهم در NEO الحاق جنبه ها یعنی خوشه های همگنی از ماده های موجود در داخل هر مقیاس عاملی بود. کوستا و مک کری از همان آغاز متوجه شده بودند که ممکن است صفات کلی حاوی صفات ظریف تر یا اختصاصی تر باشند و نهایتا بررسی آن ها منجر به تدوین شش جنبه برای هر کدام از عوامل 5 گانه شد. هنجارهای کنونی بر اساس 500 مرد و 500 زن که از میان گروه های هنجاری مورد بررسی قبلی انتخاب شده بودند به دست آمده است. این نمونه از لحاظ سن، نژاد و تحصیلات معرف جامعه است؛ با این حال میانگین سطح تحصیلات آنان به ویژه مردان، بالاتر از حد متوسط است(لانیون و گوداشتاین،1382). فرم تجدید نظر شده پرسشنامه شخصیتی NEO PI-R ، پنج عامل اصلی شخصیت و شش خصوصیت در هر عامل را اندازه می گیرد. در ادامه نام این جنبه ها همراه با صفاتی که معلوم شده به دفعات زیاد با آن ها همراه هستند، ارائه می شود (کوستا و مک کری،1987).